Tijdens deze lezing neemt Olaf Op den Kamp u mee op een reis langs het riviertje de Swalm.
De Swalm ontspringt nabij het Duitse Wegberg en draagt daar de naam Schwalm. Tijdens haar 46 km lange tocht op weg naar de Maas doorsnijdt het heldere riviertje prachtige elzenbroekbossen en passeert tientallen watermolens.
De lezing start bij de bronnen van de Swalm in de buurt van de Schloss Tüschenbroich. Deze worden deels kunstmatig gevoed aangezien veel water wegzijgt door de enorm diepe bruinkoolgroeves ten oosten van Wegberg.
Langs de Swalm liggen tientallen watermolens waaronder de oliemolen Tüschenbroich, de Schrofmühle, de Molzmühle, de Radermühle en de Brempter Mühle. In het verleden werd in deze regio veel vlas verbouwd. Dit gebeurde met name voor de vezels die gebruikt werden voor de productie van linnen. Uit de oliehoudende zaden werd in deze oliemolens door middel van een kollergang en een slagbank lijnolie geperst.
Langs de Swalm liggen enkele kunstmatige plassen zoals de Hariksee, dit zijn relicten van de winning van turf, zand, grind en klei. In de buurt van Brüggen staan dan ook diverse steenfabrieken.
Brüggen, een voormalig vestingstadje op de grens van de hertogdommen Gelre en Gulik, heeft een mooie binnenstad met kasteel, kloosterkerk en watermolen. Vlak voor de Nederlandse grens passeert de Swalm het natuurreservaat Elmpter Schwalmbruch met een vegetatie van natte heide met zonnedauw, Wilde gagel en Gewone dophei en een droge heide met Jeneverbessen. Circa 12 km stroomt de Swalm over Nederlands grondgebied. Dit gebied bestaat uit prachtige broekbossen met markante bewoners als de Gaffellibel en de Bever. Ook de IJsvogel is hier te vinden.
Stroomafwaarts van Swalmen met zijn papierfabriek stroomt het riviertje langs de ruïne van de Oudborg, de Genaenhof en het gehuchtje Wieler. Hier meandert de Swalm door extensieve weilanden die ‘s winters door grote aantallen ganzen worden gebruikt als overwinteringsgebied.
Nabij Rijkel mondt de Swalm in de Maas.