We maken een wandeling door het Savelsbos waar nu de Daslook volop in bloei staat. Ook andere planten als Gevlekte aronskelk, Fluitenkruid en Eenbes bloeien. Het Savelsbos is natuurlijk bekend vanwege zijn oude lindenbos, een bijzonderheid in onze regio. Dit bevindt zich in de omgeving van de prehistorische vuursteenmijn. Ditmaal bezoeken we niet de mijn zelf, maar wel na afloop van de wandeling het door de Stichting Ir. D.C. van Schaïk ingerichte museum erover in de oude kerk in Ryckholt.

Kasteel Amstenrade stamt uit de 18e eeuw en is een prachtig voorbeeld van de classicistische bouwstijl. Ten noordoosten van het kasteel werd tussen 1815 en 1821 een Oranjerie in classicistische stijl gebouwd. Het 11 hectare groot kasteelpark rondom kasteel Amstenrade behoort tot de top 10 van de Nederlandse kasteelparken. Het park is omstreeks 1815 in de Engelse landschapsstijl aangelegd naar een ontwerp van G. Duckers en M.F. Weybe. Een van de tuinmannen die hier werkte was Jean Gindra die in de regio Luik en in Nederlands- en Belgisch-Limburg diverse parken aanlegde. Kasteelpark Amstenrade kent diverse zichtassen waardoor de blik automatisch naar het kasteel wordt geleid. Het staat vooral bekend om zijn grote aantal oude monumentale en zeldzame of exotische bomen, deels meer dan 150-200 jaar oud. Enkele hoogtepunten in het park zijn o.a. een enorm exemplaar van de Tulpenboom (Liriodendron tulipifera), een Zakdoekenboom (Davidia involucrata), een Anna Paulownaboom (Paulownia tomentosa), een Doodsbeenderenboom (Gymnocladus dioica), Rode beuken (Fagus sylvatica ‘Atropucinea’), een Bontbladige esdoorn (Acer leopoldii) en imposante exemplaren van de Boomhazelaar (Corylus colurna) en Varenbeuk (Fagus sylvatica ‘Asplenifolia’). Verder naaldbomen als Japanse Notenboom (Ginkgo biloba), Watercipres (Metasequoia glyptostroboides) en Mammoetboom (Sequoiadendron giganteum). Zeker niet te vergeten is de meer dan tweehonderd jaar oude enorme Beverboom (Magnolia soulangeana var). Ook van onze inheemse soorten vinden we in het park imposante exemplaren; Zomerlindes, eiken, Beuken, machtige kastanjes en esdoorns. Een andere bijzonderheid is de lindenberceau die vanaf het kasteel het park in leidt. Ook is er een kunstmatige ruïne in de vorm van een ondergrondse koepelgrot met aan weerszijden een tunnel. Deze zogenaamde folly werd tussen 1815 en 1826 gebouwd. Het park maakt deel uit van Landgoed Kasteel Amstenrade en is overdag opengesteld voor het publiek.

De afgelopen jaren heeft bureau Natuurbalans samen met Het Levend Archief, Bosgroep en Louisbolk instituut met subsidies van de provincie Limburg en Elisabeth Strouvenfonds een akkerproject uitgevoerd in Limburg. Het doel hiervan was een belangrijk deel van de ernstig bedreigde akkerflora, het Limburgse genetische kapitaal, in te brengen op nieuwe groeiplaatsen en het beheer op orde te brengen van die akkers. Inmiddels was de situatie voor het project zodanig, dat ca 15 soorten nog maar op één locatie voorkwamen in Limburg. In totaal zijn er door dit project van 29 bedreigde akkersoorten bijna 300 nieuwe groeiplaatsen ontstaan, verdeeld over ca 37 akkers die verspreid liggen over geheel Limburg. We willen middels deze excursie, enkele van deze nieuwe akkers en een bronlocatie laten zien en ons project toelichten. Goed ontwikkelde akkers zijn ,naast een groeiplaats van bedreigde flora, ook een belangrijk onderdeel van ons cultuurlandschap en een belangrijke basis voor onze sterk bedreigde fauna die hierbij hoort. We willen middels deze excursie laten zien hoe belangrijk en fraai deze akkers zijn en de bedreigde soorten als soort ambassadeurs fungeren van een goed ontwikkeld cultuurlandschap. De excursie zal gehouden worden in de omgeving van Klimmen.

Tijdens deze avondexcursie zijn we te gast op Landgoed Rivieren in Retersbeek-Klimmen, waar we zullen worden rondgeleid door eigenaar en bewoner, Johannes graaf Marchant d’Ansembourg. Het landgoed omvat het kasteel, de kasteelhoeve, een aantal kleinere omringende natuurterreinen, veel oude landschapselementen en weidse akkers. We zullen te weten komen, hoe uitdagend en complex het is, om een domein dat al twee eeuwen in familiebezit is, in onze hectische en snel veranderde tijd, te behouden en een zekere toekomst te geven. Kasteel Rivieren staat gebouwd op het punt waar de Hoensbeek, de Geleenbeek en de Retersbeek samenvloeien. Het water van de Retersbeek bevoorraadt het water aan de grachten en vijvers rondom het complex. Een aantal zeer oude eikenlanen en meer recent aangelegde struwelen completeren het geheel tot een prachtig domein. De kasteelhoeve wordt nog steeds voor agrarische doeleinden gebruikt en is volledig biologisch gecertificeerd volgens SKAL keurmerk. Het is een van de zéér weinige, volledig biologische akkerbouwbedrijven in onze regio, waar zonder het gebruik van kunstmeststoffen en chemische bestrijdingsmiddelen geproduceerd wordt. Een uitstekend voorbeeld van hoe akkerbouw, landschap en natuur samen gaan. Helaas, geen algemeen beeld in ons land. Tijdens de excursie zal Johannes d’Ansembourg dan ook uitvoerig toelichten, hoe hij en zijn broer Leopold, met veel passie en inzet hun oude familiebezit op een ecologische en natuurvriendelijke wijze een nieuwe toekomst geven. Waar ziet u ze nog de kruidenrijke en zoemende akkers, de Patrijzen of oude landbouwgewassen. In ieder geval op landgoed Rivieren!